Whisky, heeft in tegenstelling tot andere dranken een lange voorbereidingstijd nodig. Vooral wanneer je whisky vergelijkt met andere alcoholische versnaperingen, als wijn of cognac. Dit heeft alles te maken met de rijping van de drank. Door de jaren heen neemt whisky de smaken over van de vaten waar het in zit. Mede om die redenen is het nuttigen van whisky iets waar je de tijd voor neemt. Om maximaal te genieten van deze heerlijke drank hebben we een guide gemaakt. We helpen je met de keuze van het glaswerk, tot het begrijpen van aroma’s, het toevoegen van ijs (of juist niet!) tot de afwerkingen.
Whisky glazen
- Waldorf Whiskey Glasses ($36)
- Reidel Vinum Whiskey Glass ($50)
- Glencairn Copita Nosing Glass ($13)
- Glencairn Crystal Whiskey Glass ($15)
- Glencairn Canadian Whiskey Glass ($18)
Geloof het of niet: om maximaal te genieten van je whisky heb je het juiste glaswerk nodig. Net als met bier-en wijnglazen, is de vorm en dikte van het glas bepalend voor de aroma en smaak van die eerste slok. We hebben een selectie gemaakt van een aantal veel voorkomende en gebruikelijke whiskyglazen. Zo wordt het bekende Copita Nosing Glass wereldwijd veelal gebruikt voor proeverijen. Het verkeerde glas zorgt er niet alleen voor dat de whisky er niet mooi uit ziet, maar belangrijker, je verliest de de subtiele aroma’s van de drank.
Wanneer je whisky gaat proeven adviseren we je om voor een glas met een steel te kiezen. Dit type glas biedt namelijk de volgende voordelen:
- Je kunt de whisky rond kolken in de bodem van het glas, wat de whisky de mogelijkheid geeft om te ademen en laat de aroma’s vrijkomen.
- De whisky zal tevens op de juiste temperatuur blijven, doordat je het glas zelf niet aanraakt met je handen.
Verder is het belangrijk dat het glas wijd genoeg is zodat je gemakkelijk kunt ruiken. Hoe wijder de opening van het glas is, des te meer de whisky opengesteld wordt aan de lucht. Wanneer je whisky gaat proeven raden wij je aan om dezelfde glazen te gebruiken, aangezien ieder glas een andere smaak, geur en beleving met zich meebrengt.
De neus
Technisch gezien beoordeel je de aroma door middel van twee verschillende ontmoetingen. In eerste instantie door eraan te ruiken en vervolgens door een slok te nemen. Geur en smaak gaan hand in hand en het is belangrijk om zicht te hebben op wat de whisky allemaal te bieden heeft. Zo zijn de meest voor de hand liggende geuren die je tegen kunt komen eikenhout en vanille uit de vaten, zoete maïs en bloemige noten die alles samenvoegen. Natuurlijk is dit geheel afhankelijk van de verschillende whisky’s.
Ruiken
Oké, hoe moet je dit aanpakken? Allereerst heb je een goed whiskyglas – zoals hierboven uitgelegd – nodig. Zorg ervoor dat het glas schoon is en dat er geen residu of water druppels in zitten. Vervolgens doe je een klein beetje whisky in het glas. Dit kolk je rond in het glas, zodat er aan de zijkanten van het glas wat whisky komt te zitten. Nu weet je zeker dat het glas schoon is en kun je deze opmaken voor het main event. Je kunt nu een grotere hoeveelheid in het glas schenken en eens goed rond laten kolken. Het is belangrijk dat het glas nooit met je handen vastpakt. Pak het glas in plaats daarvan bij de steel. Nadat je de whisky voorzien hebt van lucht, kun je beginnen aan de eerste kennismaking (ruiken), zorg ervoor dat je gehele neus in het glas zit en dat je niet even langs het glas gaat.
Nadat je dit gedaan hebt neem je een stap terug en analyseer je wat je zojuist geroken hebt en welke aroma’s ben je tegengekomen. Na één keer kun je nooit alles geroken hebben en daarom ga je terug voor een tweede keer. Dit doe je precies zoals de eerste keer. Let op of je nieuwe aroma’s tegenkomt en houd de meest opvallende en overheersende geuren even in het achterhoofd. Breng vervolgens een derde keer het glas naar de neus, met een swirl erdoorheen en je kunt beginnen met proeven.
Smaak
Hèhè nu kunnen we eindelijk beginnen met het leukste deel. Nadat je een beeld hebt gekregen van wat je kunt verwachten, door de aroma van de whisky eens goed in je op te nemen is het tijd om een slok te nemen. Het is niet altijd zo dat de geur en smaak overeenkomen. Zo kom je af en toe voor verassingen te staan.
Bij het proeven is het prettig om een glas (plat)water naast je te hebben. Ook is het belangrijk om niet te veel whisky in het glas te schenken, soms volstaat enkele druppels. Dit heeft te maken met de hoeveelheid alcohol (het alcoholpercentage) in de whisky. Het ideale alcoholpercentage is 40%, want bij deze hoeveelheid kun je maximaal genieten van de verschillende attributen uit de whisky. Neem een goede slok whisky – wees niet zuinig met de hoeveelheid – zodat je het goed door je mond kunt laten gaan. Terwijl je de drank door je mond laat gaan proef je hoe de whisky smaakt aan de voorkant van je tong, onder je tong, tegen je gehemelte en achterin je mond. Vervolgens slik je het door, waarna je diep ademhaalt zodat de volledig overgebleven smaken en aroma’s naar boven komen.
Nu kun je vergelijken wat de verschillen zijn tussen je eerste ontmoeting en de daadwerkelijke smaak van de whisky. Vragen die je jezelf hierbij kunt stellen zijn: was het relatief ligt tot gemiddeld (dun) of zwaar en vol (dik)? Vond er een overgang van smaken plaats (bijvoorbeeld eiken/caramel aan het begin, wat later werd vervangen door een bloemige en citrus achtige smaak?) En vooral, hoe kwam de smaak tot een einde(bleef de smaak lang hangen of was deze redelijk snel verdwenen en welke nasmaak proef je?)
Dit zijn slechts enkele punten van de vele criteria waar een jury naar kijkt wanneer ze de beste whisky’s proeven. En nu jij over deze kennis beschikt wordt het tijd om het zelf te proberen. Maar nu blijf je met de vraag zitten waarom sommige mensen ijs of zelfs water in hun whisky doen, wij geven je antwoord.
Waarom water in de whisky?
Hoogstwaarschijnlijk is je eerste reactie op het toevoegen van water aan je whisky negatief. Dit is volkomen begrijpelijk, maar toch kan water een positief effect hebben op de drank. Door water aan je whisky toe te voegen kun je de aroma’s namelijk helpen om te openen. Water toevoegen geeft de whisky een geheel andere smaak en beleving. Ironisch genoeg kan de juiste hoeveelheid water er zelfs voor zorgen dat de whisky tot leven komt en dat het alle smaken naar boven brengt, zodat je maximaal kunt genieten.
Water toevoegen wordt gedaan in verschillende fases. Je bent natuurlijk uiterst voorzichtig, aangezien je de palate niet wilt ruïneren, eveneens als de textuur van de whisky. Het water moet net iets onder kamertemperatuur zijn, zodat de whisky niet verstoord wordt.
Bovendien raden we aan om heel zacht of plat water te gebruiken. Indien je geen Schots limestone water bij de hand hebt, dan volstaan een paar druppels gezuiverd water ook. Onthoud dat je dit water in verschillende fases aanbrengt. We raden aan om de whisky eerst te proberen zonder water en de druppels naar smaak en voorkeur toe te voegen. Blijf het proces van enkele druppels toevoegen herhalen, totdat je volledig content bent met de aroma, smaak en het gevoel in de mond.
Puur of on the rocks
Na het lezen van dit artikel is de kans groot dat jij binnenkort een glas whisky bestelt wanneer je met je vrienden wat gaat drinken. Een vraag die je dan kunt verwachten is: hoe wilt u uw whisky? Deze vraag kun je in principe maar op twee manieren beantwoorden, ofwel puur (neat) of on the rocks. Wij hopen uit respect voor de drank dat jij nooit antwoord met “on the rocks”. Maar wanneer jij niet weet wat neat betekent, dan bestaat de kans dat je voor de makkelijke weg gaat. Daarom leggen we je nu precies uit wat het verschil is betekent. Het bestellen van een neat whisky is niets meer en niets minder dan whisky. Onaangetast en in zijn originele staat, zonder ijs, een mix drank of iets anders.
Maar wat is on the rocks dan precies en waar komt het vandaan? De term on the rocks is door de jaren heen veranderd en verkeerd begrepen. Het gezegde komt uit Schotland waar men koude steentjes uit de rivier haalde om deze vervolgens in hun whisky te doen. Op die manier dronken ze de whisky koud, zonder deze te verwateren. Die term is door de jaren heen veranderd, waardoor sommige mannen hun whisky met ijsblokjes drinken. Dit is iets wat niet de bedoeling is en ook nooit de bedoeling is geweest. Wil jij je whisky toch koud drinken? Dan doe je het zo.
Oké samengevat, hoe genieten we op de juiste manier van onze whisky? Allereerst bestellen we deze neat ofwel puur, eventueel kun je een kleine hoeveelheid water toevoegen, zodat de aroma’s en smaken vrij komen. Dit alles drinken we uit het juiste whisky glas en wanneer deze leeg is, schenken we er nog een in en steken we een sigaar aan.
Hier zijn enkele whisky essentials:
