Stress is onvermijdelijk verbonden met de huidige maatschappij. Op alle gebieden zijn er triggers die ervoor zorgen dat je stresslevels stijgen: je werk, een verbroken relatie, financiële tegenslagen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat stress per definitie slecht is. In sommige gevallen kan stress juist prestatie bevorderend werken. De vraag is hoe je met stress omgaat en hoe je zorgt dat het niet te veel wordt. Met andere woorden, hoe kun je stress verlagen en hoe wordt je weer even helemaal ‘zen’?
Stress verlagen
Om het maar even wetenschappelijk te benaderen: productieve stress en angstbeheersing zijn niet alleen van cruciaal belang voor de geestelijke gezondheid, maar ook voor het fysieke welzijn. Het hoeft dus niet wég, maar het is vaak te veel en niet langer functioneel. Met die gedachte in het achterhoofd zijn er tal van methodes om je stresslevels te verlagen. Voordat je heel fanatiek je yogamatje tevoorschijn gaat halen is het misschien zinvol om te kijken hoe een bepaalde beroepsgroep omgaat met stress: het leger. In veel situaties hebben verschillende onderdelen van het leger te maken met stress en ongewone spanningen. Hun ervaring kan dus in jouw voordeel werken. Dit zijn verschillende technieken van soldaten, vertaald naar manieren die jij op je dagelijkse leven kunt toepassen.
1. Haal een paar keer diep adem
Je hebt het al duizend keer gehoord, maar het helpt: even tot tien tellen. Door even rust te nemen, kom je tot rust. Daar is een logische wetenschappelijke verklaring voor: door diep in te ademen en rustig uit te blazen wordt de hoeveelheid koolstofdioxide in je lichaam verlaagd en wordt ook de bloeddruk en hartslag lager. Het is een eenvoudige techniek die altijd werkt.
2. Zet de situatie in perspectief
Jezelf dwingen om even helder na te denken kan ook stress verlagend werken. Door de tijd te nemen en jezelf af te vragen of het eigenlijk wel zo erg is als je denkt. In veel gevallen kan het helpen om de dingen in perspectief te plaatsen en op een realistische manier naar de situatie te kijken.
In het leger gebeurt het vaak genoeg dat een ondergeschikte een rapport uitbrengt van een vreselijk gevecht. De commandant vraagt dan of er soldaten gewond zijn geraakt of zelfs zijn overleden. Als dat niet het geval is, is de situatie vaak minder ernstig dan werd voorgesteld. Kortom, zorg voor een reality-check en plaats dingen in perspectief.
3. Houd een dagelijks dankbaarheidsdagboek bij
Als je bepaalde doelen wilt bereiken, kan het helpen om dit op te schrijven. Op die manier maak je het zichtbaar en dat helpt ook bij het managen van je stress. Het werkt heel simpel. Schrijf gewoon aan het begin van de dag drie concrete, specifieke dingen op waarvoor je dankbaar bent. Deze eenvoudige techniek is een bewezen effectieve therapie om stress te verminderen. Het zorgt ervoor dat de spanningen van je afglijdt door je te focussen op wat je hebt bereikt.
4. Vrolijk zijn is een keuze
Het is heel eenvoudig om je over te geven aan je emoties. Heb je iets vervelends meegemaakt dan is het opvallend makkelijk om je verdrietig te voelen of medelijden te hebben met jezelf. Jezelf gelukkig voelen lijkt dan opeens een utopie. Toch is het eenvoudiger dan je denkt. De waarheid is dat gelukkig zijn een keuze is. Je kiest er namelijk zelf voor om je emoties de baas te laten worden over jezelf. Natuurlijk zal dit niet in alle gevallen opgaan, maar wees je er van bewust dat je tot op een bepaald level de stress van je af kunt zetten en het van een andere, positieve kant te bekijken. Te lang blijven hangen in neerslachtigheid heeft invloed op alle acties die daaruit volgen.
5. Zoek een hobby
Of het nu gaat om een ontspannen wandeling, schilderen, zingen of iets anders, het hebben van een hobby is van cruciaal belang voor stressmanagement. Stress wordt vaak veroorzaakt door situaties waar we weinig grip op hebben. Door te zorgen voor afleiding, kun je jouw gedachten op iets heel anders richten waardoor de situatie die stress veroorzaak minder nadrukkelijk aanwezig is. Ervaar je veel stress door werk, of door je thuissituatie? Zorg dat je een afleiding hebt die plaatsvindt buiten de het stress-gebied.
6. Nee zeggen is niet erg
In het leger is samenwerking essentieel. Dat betekent niet dat je op alles ‘ja’ moet zeggen. Dat geldt ook voor je privé leven. Zorg voor een goede balans tussen je werk en je privé situatie. Door te vaak ‘ja’ te zeggen loop je het risico te worden geleefd en kom je steeds minder vaak toe aan dingen die belangrijk zijn voor jezelf. Nee zeggen betekent ook niet dat je de vraag van een ander niet belangrijk vindt, maar dat het gewoon niet goed uitkomt. Assertief zijn dus.
7. Verdeel je taken
Het creëren van overzicht kan onvoorstelbaar belangrijk zijn om stress te voorkomen. Yossi Orbach, een voormalige regimentscommandant bij de IDF, merkt op dat zijn militaire ervaring hem het belang van het verdelen van taken leerde. “In het leger is een missie een missie en die moet worden volbracht. Je moet er alleen voor zorgen dat je het doet op een manier waarop je jezelf niet uit het oog verliest. Stel een doel en als je dat eenmaal hebt bereikt, stel jezelf een ander doel en blijf dit herhalen tot je het uiteindelijke doel hebt bereikt. Door beetje bij beetje naar iets toe te werken, kan elke missie beheersbaar worden.”
8. Zorg voor lichaamsbeweging en voldoende slaap
Een gezonde geest, huist in een gezond lichaam. Bekend gezegde? Ben je gezond en uitgerust, dan zal je een stuk minder vatbaar zijn voor stressvolle momenten of situaties. Je voelt je fitter en sterker, bovendien zorgt voldoende slaap ervoor dat je ook beschikt over een beter concentratievermogen waardoor je bepaalde situaties beter kunt beoordelen.
9. Luister naar muziek
Muziek luisteren kan in veel gevallen een prima uitlaatklep zijn als je even gestrest bent. Voor veel militairen is het juist de manier om even stoom af te blazen. Neem de tijd om naar je favoriete nummer te luisteren, zing mee of ga dansen. Door die activiteiten zorg je onbewust voor een toename van het zuurstof in je bloed waardoor uiteindelijk je humeur verbetert.