Als je op zoek gaat naar een lekkere whisky of heerlijk van te genieten in de avonduren, dan heb je in feite twee mogelijkheden. Of je vraagt advies aan de verkopende slijter. In dat geval kom je misschien thuis met iets wat of lekker is, of waar de beste man of vrouw vanaf wil. De andere optie is dat je geheel zelfstandig gaat zoeken naar iets wat echt bij je past. In dat geval is het handig om het etiket en de informatie die daarop staat goed te interpreteren. Dat is overigens minder complex dan je wellicht denkt.
Het whisky etiket lezen
Net zoals elke whisky uniek is, zo geldt dat ook voor het etiket. Door het etiket goed te lezen kun je tal van weetjes ontdekken waardoor je eenvoudig kan ontdekken of het bij je past of juist niet. Van belang is in ieder geval om te weten waar je op moet letten. Onderstaande vijf punten geven je alvast een goede indicatie wat je in je hand houdt en wellicht later in je glas schenkt.
- Merk
- Land/Plaats van herkomst
- Soort
- Leeftijd
- Alcoholpercentage
Het merk
Heb je al vaker whisky gedronken, dan weet je wellicht al wat je zoekt. Daarmee is nog niet gezegd dat je de whisky vindt die echt goed is. Zo is niet elk merk Speyside whisky goed en kunnen er tal van verschillen zijn in de befaamde Highland whisky’s. Kortom, stap even van het geijkte pad af en durf te ontdekken. Laat de merken die je kent dus even voor wat het is.
Herkomst van de whisky
De herkomst van de whisky geeft enige indicatie van de smaak. Natuurlijk gaat er voor de liefhebber niets boven een echte Schotse malt whisky , maar een Belgische Karolus doet het niet onder voor een goede Bowmore. Kortom, weet je iets meer van de verschillende whisky producerende regio’s, dan ben je al een stap verder.
Houd er in ieder geval rekening mee dat Ierse whisky’s een stuk zachter zijn dan de Schotse varianten. Deze laatsten zijn vaak in talloze smaakvarianten verkrijgbaar, van een heerlijk zachte Dalwhinnie tot een stevige bijna ziltige Lagavullin. Amerikaanse whisky (bourbon) is vaak heel zoet door het gebruik van mais in plaats van gerst.
Soort whisky
Eigenlijk zou je met het kiezen van een whisky moeten beginnen met het bepalen van het soort whisky. Er is namelijk een behoorlijk groot verschil tussen een grain whisky, blended whisky, blended malt whisky, malt of single malt whisky. De cask strenth whisky laten we even buiten beschouwing, dat is iets voor de echt gevorderde drinker. Om het even helder te maken zetten we de onderlinge verschillen even op een rij:
- Single Malt whisky: whisky gemaakt in één distilleerderij.
- Blended: whisky waarin whisky’s uit meerdere distilleerderijen zijn gebruikt
- Single barrel: whisky uit één en hetzelfde vat. Logischerwijs komt deze whisky dus uit een distilleerderij.
- Bourbon: zoete Amerikaanse whisky: bevat minstens 51% mais.
- Tennessee whisky: in feite vergelijkbaar met bourbon, alleen met dit verschil: de whisky is gefilterd door houtskool waardoor het wat verfijnder smaakt.
De leeftijd
Minstens zo belangrijk als bovenstaande punten is de leeftijd van de whisky. Nu zegt niet alles: een 12 jaar oude whisky kan minstens zo goed smaken of zelfs beter als een 18 jaar oude whisky. Zo is een een 12 jaar oude Mortlach geen match voor een 15 jaar oude Dalwhinnie en smaakt een Gouden Carolus Anker Cask (zonder leeftijdsaanduiding) magnifiek.
Nu is de leeftijdsaanduiding zeker geen wet van meden en perzen. Hou ouder dus niet per definitie lekkerder, wel is het vaak duurder. Daarnaast speelt ook de herkomst een belangrijke rol. Whisky moet langzaam rijpen en juist in warmere landen zoals Japan, rijpt een whisky heel snel. Om je een indicatie geven van de verschillende leeftijden per whisky kun je onderstaande tabel raadplegen:
- Schotse whisky: Heeft minimaal drie jaar gerijpt in eikenhouten.
- Ierse whiskey: idem dito
- Canadese whisky: ook minstens drie jaar.
- Amerikaanse whisky: ook 3 jaar.
- Bourbon: voor bourbon whiskey geldt geen minimale termijn.
- Straight Bourbon whiskey: minstens 2 jaar in verkoolde nieuwe eiken vaten. Heeft de whisky minder dan 4 jaar gerijpt, dan moet dit vermeld worden.
- Japanse whisky: Een minimum van 3 jaar.
Het alcoholpercentage
Whisky moet, wettelijk gezien, minstens 40% alcohol bevatten. In de praktijk is dit vaak 43% – 46%. Kleine verrassing: dit percentage wordt bereikt door het te verdunnen met water. Zonde om er dus nog extra water bij te doen. Overigens zijn er uitzonderingen: cask strength whisky heeft vaak een veel hoger percentage, vaak tot 70%. Dit is dan ook onverdunde whisky en komt rechtstreeks uit het vat.
