Officier bij de Koninklijke Marechaussee: leiderschap, verantwoordelijkheid en trots

Waar andere mensen terugdeinzen, zetten zij de stap vooruit. Voor collega’s, naasten en hun medemens. Als het er op aankomt, staan zij vooraan. Ik heb het hier over de Marechaussee. Om te achterhalen hoe het is om als hoogopgeleide te werken bij defensie, een verantwoording voor de veiligheid van een land te dragen en leiding te geven aan een groot team ging ik in gesprek met Majoor Pascal.

Ik neem jullie mee door het proces van voorbereiding, inzet, evaluatie en de privé situatie daaromheen.

Waar menig afgestudeerde VWO’er veilig een universitaire studie volgt dacht Pascal daar anders over. “Na 6 jaar in de schoolbanken gezeten te hebben was er genoeg theorie voorbij gekomen. De studie rechten maakte daarom plaats voor de Koninklijke Militaire Academie”. “De praktische facetten van leiderschap gecombineerd met de theoretische kennis en de kans om de wereld te zien leek voor mij de perfecte combinatie. En tot de dag van vandaag ben ik blij dat ik deze keuze heb gemaakt”, aldus Pascal.

Hoe ziet een loopbaan als officier bij defensie eruit?

Er zijn in totaal drie categorieën medewerkers bij defensie: manschappen, onderofficieren en officieren. Met een VWO diploma kun je officier worden. Dat is de hoogste categorie. Als officier zal je altijd een management of leidinggevende functie vervullen.

De categorie officieren begint bij de rang Luitenant. Dit is de laagste officiersrang waarbij je bij de Marechaussee leiding geeft aan ongeveer 30 mensen. Dit is de functie die een officier zal vervullen wanneer deze als ongeveer 22 jarige van de academie af komt. Gedurende je loopbaan als officier heb je de mogelijkheid om je verder te ontwikkelen. Zo kun je na het afronden van de academie doorstromen naar de “Middelbare Defensie Vorming” waarbij je hoofdofficier kunt worden. Uiteindelijk kunnen er middels assessments en trainingen topfuncties zoals generaal behaald worden

De functie als officier bij de Marechaussee lijkt ons nou niet bepaald een standaard beroepsprofiel hebben. Kun je ons meenemen in één van je werkdagen als commandant van de bijstandseenheid, je neventaak?

De bijstandseenheid is een tak van de Marechaussee die wordt ingezet bij rellen, terreurdreiging en bijzondere opdrachten in de wereld. De eenheid, bestaande uit vier pelotons wordt, wanneer er een calamiteit is, opgeroepen tot actie. Dit betekent dat deze te allen tijde paraat staan.

En aan wat voor missie’s moet ik denken?

Het vaste takenpakket bestaat uit het bewaken en beveiligen van objecten met een hoog risico en het ondersteunen van de politie bij orderverstoring. Daarnaast wordt de bijstandseenheid ingezet voor expeditionair optreden. We vervullen dan eenvoudig gezegd een robuuste politiefunctie die tussen het leger en de politie instaat. Als voorbeeld de MH17 ramp: het zoeken naar de lichamen en eigendommen van slachtoffers op een crashsite wat tevens een oorlogsgebied is. Voor dergelijke situaties bestaat er geen standaard eenheid. Vandaar dat de bijstandseenheid dan wordt opgeroepen. 

Als officier ben je verantwoordelijk voor moeilijke keuzes en beslissingen. Op basis waarvan maak je beslissingen? Is dit enkel rationeel of zijn er ook emotionele afwegingen? De bovengenoemde situaties staan nou niet bepaald vermeld in een lesboek.

Het plan overleeft slechts de eerste minuten

De opleiding tot officier is zeer breed. We krijgen procedures aangeleerd waar we op kunnen terugvallen en handelen altijd volgens de commandovoeringsprocedure: je analyseert de opdracht en alle factoren in de omgeving, zoals het weer, terrein, juridische aspecten en de cultuur van een desbetreffend land neem je mee in je plan. Deze is trouwens zowel toe te passen op het organiseren van een verjaardagsfeest als bij de bestrijding van een terreurdreiging.

En maak je deze keuzes alleen?

Als officier word je opgeleid om leiding te geven. Zelf ben ik niet opgeleid tot één bepaald expertisegebied, maar maak ik de keuzes op basis van het advies van mijn specialisten. De taak is aan mij om de belangen tegen elkaar af wegen en daarbij de opdracht en veiligheid centraal te houden. Ik haal de kennis uit de groep en maak uiteindelijk de beslissingen.

improviseren, inschatten en plannen maken.

Is er een missie waar je trots op bent?

Wat ik als officier bij de bijstandseenheid interessant vind, is dat wanneer ik op een standaard brigade zou werken alle ondersteuningslijnen geregeld zijn. Ik heb dan een jaarplan, een baas en een standaard takenpakket. De bijstandseenheid kenmerkt zich dat er geen bestaande structuren zijn. Je wordt ergens met je ‘clubje’ enthousiaste collega’s, waar jij leiding aan geeft, heen gestuurd met een opdracht. Als officier bepaal jij vervolgens hoe deze opdracht wordt uitgevoerd. Hierbij gaat het allemaal om improviseren, inschatten en plannen maken.

Je wordt gebeld, krijgt een opdracht en binnen enkele uren zit je in een vliegtuig om het plan vervolgens succesvol uit te voeren. Hierbij is het de taak van de officier om te motiveren, te plannen en de opdracht succesvol te volbrengen.

MH17

Ik werd om half 8 ‘s avonds gebeld dat ik de volgende ochtend naar Oekraïne zou vliegen. Opdracht? De crashsite afzoeken naar menselijke resten en de persoonlijke bezittingen terughalen. Hiervoor zou ik een team van 60 mensen meekrijgen. Het enige wat ik wist ik is dat ik de komende weken / maanden op de crashsite zou zijn. Als officier krijg je de complete verantwoordelijkheid. Je schat in wat je nodig hebt om de opdracht succesvol uit te kunnen voeren. Alles is hierbij mogelijk. Aan mij is de taak om hier zo creatief mogelijk mee om te gaan. Bij deze situatie weeg je als officier de strijdende belangen tegen elkaar af, denk je aan de snelheid, maar vooral ook aan de veiligheid van je team.

Als officier beschik je over informatie die vertrouwelijk is en geheim moet blijven. Met wie mag je hier wel over praten? Mag je bepaalde informatie bijvoorbeeld wel met je partner bespreken?

Hier is geen zwart wit antwoord op mogelijk. Er is bepaalde informatie die ik met niemand mag bespreken, behalve met de persoon van wie ik de opdracht heb gekregen. Dit kan zijn omdat de informatie politiek gevoelig is of dat deze bepaalde activiteiten kunnen verstoren.

We hanteren daarom het “need to know & nice to know” systeem. Bepaalde informatie wil je weten uit interesse, maar is niet van belang voor het slagen van de opdracht.

En wat mag je tegen je partner, familie en vrienden wel en niet vertellen?

Het is een strafbaar feit om operationele informatie te lekken of te verspreiden. Hier kun je als officier ontslag, beboet of zelfs een gevangenisstraf voor krijgen. Ik zal daarom nooit in de kroeg opscheppen over mijn taken en werkzaamheden. Wel zal ik tot op zekere hoogte tegen mijn partner en familie vertellen wat ik doe. Echter, zal ik nooit in detail treden.

Als officier heb je een zware job, die je ongetwijfeld ook mee naar huis neemt. In hoeverre heeft je werk invloed op je beslissingen thuis?

Als officier ben ik natuurlijk niet zo open over mijn werk dan dat vrienden die een kantoorbaan hebben dat zijn. Iemand met een ‘standaard’ baan praat snel over ergernissen, problemen of positieve ervaringen. Dat doe ik niet.

Gelukkig heb ik vrienden en familie die begrip tonen wanneer ik plots weg moet op een verjaardag of een half uur buiten sta te bellen. En zoals ik net al zei, de grens is niet zwart wit. Wanneer ik alleen met mijn partner ben, zal ik me natuurlijk anders opstellen dan wanneer ik in een groep ben.

Tot nu toe heb ik enkel met Majoor Pascal gesproken, maar wat doet hij wanneer hij off-duty is?

Na werktijd vind ik het heerlijk om alleen te sporten. Hardlopen, door het bos, zonder muziek. Ik kan hierdoor mijn hoofd leegmaken. Verder doe ik net als elke andere man leuke dingen met mijn partner en vrienden. Ik ga naar de kroeg, naar de bioscoop en onderneem andere activiteiten. Daarnaast ben ik bezig het afronden van mijn master Strategisch Grensmanagement.

De manier van beleidsvoering en hiërarchie bij Defensie zijn interessant en bieden vele carrièremogelijkheden voor VWO- HBO & WO’ers. Met 58.000 medewerkers die momenteel actief zijn in meer dan 19 landen biedt zich voor hogeropgeleide de kans om zich te blijven ontwikkelen. Wil je meer weten over jouw mogelijkheden binnen Defensie en kennismaken met de officiersopleiding?  Ga naar werkenbijdefensie.nl/officier.